Nuri Demirağ ,

1886 yılında Divriği'de dünyaya gelmiş Türk girişimci vatansever. İstanbul Boğaz Köprüsü yapımını ilk kez gündeme getirmiş iş adamıdır. Bunun yanında keban barajının da teklifini sunmuştur.
İstanbul Boğaz Köprüsünün yapım projesini dönemin Cumhurbaşkanı M. Kemal Atatürk'e sunduğunda Atatürk tarafından memnuniyetle karşılandı.

Golden Gate ' inşa eden firma ile anlaşmıştı ve Golden Gate tarzında, aynı sistemde, bir köprü inşa edilecekti.
Cumhurbaşkanının beğenisini almasına karşın hükümetten destek alamayınca derin bir hayal kırıklığıyla proje rafa kaldırıldı.

Bunun yanında, hükümetin demiryolu projesi Fransızlar tarafından yarım bırakılınca ucuz fiyattan ihale sunup kalan demiryolu inşasını tamamladı.

Akabinde mühendis olan kardeşini yoğun istekle istifa ettirtip yanına ortak edindi ve 14 ay gibi kısa bir süre içinde yurda 1012 km demiryolu döşedi.
Bu yüzden kendisine Atatürk tarafından " Demirağ " soyadı verilmiştir.

Döneminde ordunun uçak ihtiyacı halkın ve zengin iş adamlarının bağışlarından karşılanıyordu. Dönemin en zengin iş adamlarının arasında bulunan Nuri Demirağ'a bağış teklifi gelince Demirağ,

“Benden bu millet için bir șey istiyorsanız, en mükemmelini istemelisiniz. Madem ki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim”

Sözleriyle karşılık verdi ve gözünü karartıp bu işe girişti. İstanbul'da deneme atölyesi kuruldu, deneme uçuşları için günümüzün İstanbul Atatürk Havalimanının bulunduğu araziyi satın aldı.

Pistin bulunduğu araziye bir okul kuruldu. Bu okulda pilotlar yetiştirilecekti. 1943 yılına kadar 250'nin üzerinde pilot bu okulda yetiştirildi.

1936'da ilk tek motorlu uçak üretildi. Bu uçaklardan ilk safhada THK 65 adet sipariş geçti, kısa sürede tamamiyle teslim edildi.

THK'ya uçaklar teslim edilmeden önce son test uçuşu gerçekleşirken (Eskişehir-İstanbul) pist alanına hayvanlar girmesin diye kazılmış hendekleri uçağın pilotu Selahattin Reşit Alan (Türkiye'nin ilk uçak mühendislerindendir) görmeyip kaza yaptı. Maalesef bu kaza sonucunda hayatını kaybetti, test de başarısız sayıldı.

Bu olayın neticesinde THK tüm siparişleri iptal etti. Olayın düzeltilmesi için Nuri Demirağ, THK'ya dava açsa da dava Nuri Demirağ aleyhine sonuçlandı ve kanun çıkarılarak uçak fabrikasına ticaret yasağı getirildi. Böylece Ortadoğu ve İspanya'dan gelen siparişlerin de önü kesildi.

Uçak fabrikasının iç&dış sipariş alımı engellendiğinden artık iş yapılamaz duruma gelindi. Bunun için Nuri Demirağ, İsmet İnönü'ye mektuplar yazsa da girişimleri başarısız oldu ve tekrar işleve kavuşamadı.

Olayın ardından siyasete atılan Nuri Demirağ'ın partisi başarısız oldu, Demokrat Partiden vekil olarak girdi ve birkaç yıl milletvekilliği yaptıktan sonra 1956 yılında şeker hastalığından hayatını kaybetti.

KAYNAK // SOURCE

Wikipedia
Sözcü