Fazla Çalışma(mesai) ile İlgili Yargıtay Kararı

                       

Kaynak 1

 22. Hukuk Dairesi         2014/14080 E.  ,  2015/24571 K.
"İçtihat Metni" 

 Y A R G I T A Y İ L A M I

MAHKEMESİ : İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: 

 Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, sağlık kuralları bakımından günde yedibuçuk saati aşmaması gereken işlerde çalıştırıldığını ileri sürek toplu iş sözleşmesi uyarınca hesaplanacak fazla mesai ücretinin ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı işveren, davacının fiili çalışmasının yedibuçuk saat olduğunu, kendi isteği ile sekizbuçuk saat çalışmayı tercih ettiğini bu şekilde çalışması sebebiyle toplu iş sözleşmesi uyarınca verimliliği teşvik priminin ödendiğini, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davacının günlük yedibuçuk saati aşan çalışmaları fazla sürelerle çalışma olarak nitelendirilip toplu iş sözleşmesi uyarınca hesaplama yapan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Somut olayda, davacının Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalıştırılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamına giren bir işyerinde günde sekizbuçuk saat çalıştırıldığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Bu tür işlerde günlük yedibuçuk saati aşan çalışma, fazla mesai olarak nitelendirilmektedir. Buna göre davacı günlük yedibuçuk saati aşan çalışma için fazla çalışma ücretine hak kazanmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 41. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, fazla çalışma saat ücreti, normal çalışma saat ücretinin yüzde elli fazlasıdır.
Kanunda öngörülen yüzde elli fazlasıyla ödeme kuralı nispi emredici niteliktedir. Tarafların sözleşmeyle bunun altında bir oran belirlemeleri mümkün değilse de, daha yüksek bir oran tespiti mümkündür.
Somut olayda davacı taraf açıkça bilirkişinin fazla mesai için ödeme yapıldı dediği bir kısım tarihlerde fazla çalışma/fazla sürelerle çalışma ücreti olarak bir ödeme yapılmadığını açıkça belirtmiştir. Ancak bilirkişinin somut olarak ödeme ve tarihlerini miktarını gösteren bir incelemesi raporuna yansımış değildir. Bu yöndeki bir tesbiti ortaya koyacak uyuşmazlık dönemine ait puantajlarda dosya arasında bulunmamaktadır. Bu itirazların incelenmesi ve raporun denetlenmesi için davacıya fazla çalışma/fazla sürelerle çalışma adı altında bir ödeme yapılıp yapılmadığı varsa yapılan tarih ve tutarlarının somut olarak raporda gösterilmesi gerekir. Bilirkişinin genel tesbitlerine dayalı olarak yapılan değerlendirmelerle sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Fazla çalışmanın sözkonusu olduğu hallerde ise toplu iş sözleşmesinin 60. maddesinin dikkate alınması gerekir. İşyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin 60. maddesinin (e) bendinde ise çalıştıkları normal mesai günleri için işbaşında kaldıkları saat başına, günlük mesai süresi sekizbuçuk saat ve üzerinde olan işçilere saat ücretlerinin %15’i, günlük normal çalışma süresi yedibuçuk saat ve altında olan işçilere ise saat ücretlerinin %10 oranında verimliliği teşvik primi ödeneceği, fazla mesai çalışması yapılan süreler için bu primin ödenmeyeceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Toplu iş sözleşmesi 60/son maddesinin uyuglanması yönünden geriye dönük uygulamanın da ortaya çıkarılarak değerlendirilmesi için 1997 yılından itibaren işyerinde uygulan toplu iş sözleşmeleri, verimliliği teşvik pirimi uygulması, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma konularında varsa sendika ve davalı arasında yapılmış protokoller ve davalının genelgeleri de gertilerek verimliliği teşvik piriminin fazla çalışma ücretinden mahsup edilip edilemeyeceğinin tartışılması gerekir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 10.09.2015 günü oybirliğiyle karar verildi. 

Kaynak 2