3 października trzech naukowców otrzymało nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za ich pracę w wykrywaniu fal grawitacyjnych, które poruszają się po całym Wszechświecie. Odbiorcami są Rainer Weiss, profesor fizyki w MIT oraz Kip Thorne i Barry Barish, którzy są profesorami fizyki w firmie Caltech.
TRIO są kluczowymi członkami LIGO, czyli Interferometr laserowy i obserwatorium grawitacyjno-falowe - zespół naukowców, który zapoczątkował w zeszłym roku pierwsze w historii wykrywanie fal grawitacyjnych. Ponad sto lat temu Albert Einstein przewidział istnienie tych fal w ogólnej teorii względności. Twierdził, że każdy obiekt Wszechświata zakrzywia czas i przestrzeń wokół niej, a gdy obiekt porusza się, tworzy fale w czasoprzestrzeni - podobnie jak fale na wodzie.
TRIO są głównymi członkami LIGO
LIGO posiada dwa wyspecjalizowane detektory w Waszyngtonie i Luizjanie, mające na celu podniesienie wykrywania tych fal. Konkretnie mówiąc, obserwatorzy poszukują fal grawitacyjnych, które powstają w wyniku gwałtownych fuzji super gęstych i dalekich obiektów, takich jak czarne dziury lub resztki pozostałości gwiazd, znane jako gwiazda neutronowa. Kiedy te ciała spotykają się, łączą się ze sobą bardzo szybko, kilka razy na sekundę, zanim powstanie z nich jeden wielki potężny obiekt. Można to porównać do kosmicznego tańca, który tworzy gigantyczne fale w czasoprzestrzeni. Poruszają się z prędkością światła i ostatecznie docierają do Ziemi. Z czasem, zanim fale zdążą dotrzeć do naszej planety, fale zmniejszają się do tego stopnia, że wykryć je można tylko za pomocą specjalnych urządzeń takich jak LIGO.
W lutym 2016 roku LIGO ogłosiło, że po raz pierwszy obserwuje się, że obserwatoria wykryły fale z czarnych dziur, które po raz pierwszy połączyły 1,3 miliarda lat świetlnych. Odkrycie zrewolucjonizowało dziedzinę astronomii, dając naukowcom nowy sposób badania tajemniczych, ciemnych obiektów, które czają się w odległym Wszechświecie. LIGO wykryło trzy kolejne fuzje w czarnej dziurze - a wkrótce pojawią się kolejne ogłoszenia. Trzecie europejskie obserwatorium Virgo, wykryło również jedno z fuzji, pozwalając badaczom zlokalizować źródło tych fal bardziej dokładnie niż kiedykolwiek wcześniej.
"Otworzyliśmy nowe okno na podgląd wszechświata i dopiero zaczynamy z niego wyglądać" , mówi Laura Cadonati, współpracownik LIGO i profesor fizyki w Georgia Institute of Technology.
"To odkrycie jest wielkim przełomem, ponieważ jest to dopiero początek ścieżki, otworzyliśmy drzwi do kolejnych odkryć ".
Koronna Szwedzka Akademia Nauk, która przyznaje nagrody Nobla, oznajmiła, że Weiss, Thorne i Barish zasługują na nagrodę "za decydujące wkład detektora LIGO do obserwacji fal grawitacyjnych".
Zdjęcie: LIGO / Caltech / MIT / Sonoma State (Aurore Simonnet)
Tymczasem Thorne jest powodem, dla którego firma LIGO szuka nowych połączeń fal. Wielu naukowców uważa, że eksplozja gwiazd stworzy najlepsze fale do wykrycia, ale Thorne uważa, że czarne dziury lub gwiazdy neutronowe obracające się wokół siebie mogą stanowić najlepsze źródła do badań.
Jeśli chodzi o Barish, to on jest jednym z tych, który rozpoczął współpracę z LIGO.
W 1994 r. Stał się głównym badaczem LIGO, a następnie zainicjował finansowanie i budowę dwóch obserwatoriów przez Narodową Fundację Nauki.
Ostatecznie jest odpowiedzialny za współpracę z tętniąca życiem operacją, złożoną z ponad tysiąca naukowców, mówi Cadonati.
„Miał wizję, że ujmowanie tego rodzaju przedsięwzięć nie może być wykonywane przez niewielką grupę ludzi, lecz ogromnym nakładem pracy wielkiej grupy ludzi,” mówi.
Choć tylko trzech mężczyzn otrzymało nagrodę nobla, Cadonati mówi, że wielu ludzi z LIGO czuje się tak, jakby także otrzymały nagrodę.
"Czujemy się też bardzo zaszczyceni; czujemy się tak, jakbyśmy byli częścią tego. "
Nowy, większy detektor fal grawitacyjnych powstanie w Polsce?
To całkiem możliwe. W fazie projektowania jest duży europejski podziemny detektor w kształcie trójkąta o 10-kilometrowych ramionach - Einstein Telescope. On byłby w stanie rejestrować zlewanie się czarnych dziur i gwiazd neutronowych w całym widzialnym Wszechświecie, aż po najdalszy horyzont.
Dziękuje za przeczytanie. Jeśli uważasz, że ten post jest wartościowy, proszę przekaż go dalej, aby inni mogli zaczerpnąć trochę motywacji oraz wiedzy.
Zostaw follow oraz upvote i wyczekuj kolejnych artykułów :)
Ciekawy art.
dzięki :)
Fajny post ciekawe rzeczy szczególnie o Polsce
bardzo fajnie, jeśli Polacy przysłużyli się do takiego przedsięwzięcia