Co za pajac, jak można było spłodzić tak głupi komentarz, powinni wprowadzić internet na kartki bo jak to czytam to mam wylew. Gdzie oni szukają tych informacji? Przecież to wystarczy 5 minut w google i 2 filmiki na youtube i wszystko by wiedział. Idiota

Niech rzuci kamieniem ten, komu taka myśl w życiu nie przeszła przez głowę. Większość z nas uważa się za osoby ponadprzeciętnie inteligentne, a takie zjawisko jest zwyczajnie niemożliwe.

Na pocieszenie (lub nie) opowiem dziś o jednym błędzie poznawczym, który popełniają WSZYSCY. Jest bardzo trudny do wyeliminowania i z jednej strony pozwala nam normalnie funkcjonować, a z drugiej strony sprawia, że mamy problem z obiektywną oceną faktów i źródeł, przez co jesteśmy podatni na manipulacje ze strony otoczenia. Nosi on miano

Efektu potwierdzenia (Confirmation Bias)

Efekt potwierdzenia jest królem błędów poznawczych i ciągnie za sobą najczęściej cały dwór, w którego skład wchodzi np. błąd fałszywej powszechności. Popełnia go każdy, a w erze internetu i zaawansowanych algorytmów filtrowania informacji i analizowania preferencji użytkownika możemy znaleźć się w bańce informacyjnej, którą dzięki naszemu efektowi potwierdzenia, który wytworzyliśmy.

Polega on na skłonności do przyjmowania informacji, które potwierdzają nasze uprzednie przekonania, a także na podświadomym formułowaniu tendencyjnych pytań.

Dodatkowo badania rezonansem magnetycznym wykazały, że przy przyjmowaniu informacji, z którymi się zgadzamy ośrodki w mózgu odpowiedzialne za emocje wykazują wzmożoną aktywność

Które stwierdzenie jest prawdziwe?

1. Wzrost liczby sztuk broni per capita prowadzi do wzrostu wskaźnika przestępczości

1. Wzrost liczby sztuk broni per capita prowadzi do spadku wskaźnika przestępczości

Dostęp do broni rozbudza emocje i osoby, które są przeciwnikami powszechnego dostępu do broni uznają, że prawdziwe jest pierwsze stwierdzenie. Zwolennicy zaś uznają, że drugie stwierdzenie jest bliższe prawdy.

Wybrałem te zdania dlatego, że obiektywnie rzecz biorąc żadne z nich nie jest całkowicie prawdziwe ani fałszywe (temat jest dużo bardziej skomplikowany). To zapewnie nie przeszkodziło Ci zależnie od poglądów zająć konkretnego stanowiska. Dlaczego tak jest?

Trzeba mieć co potwierdzać

Efekt potwierdzenia jak nazwa wskazuje wymaga pewnego stanu wiedzy lub przekonań. Bez tego nie ma on racji bytu, i osoby nie mające zdania w danej kwestii podchodzą do informacji obiektywnie. Problem efektu potwierdzenia pojawia się na etapie poszukiwania informacji. Załóżmy, ze jesteśmy byłym żołnierzem rezerwy, zdobyliśmy pozwolenie i poszukujemy karabinka. W Polsce (i innych krajach byłego Układu Warszawskiego) utarła się opinia na temat jakości i niezawodności karabinków z rodziny AK i ich przewagi nad amerykańskimi AR-15. Karabinki te dopiero kilka lat temu zostały wycofane ze służby wojskowej, a przez wiele lat żołnierze rezerwy robili AKM-om opinię niezniszczalnych.

Seria badań z lat 60 XX w. pokazuje, że taka osoba przy wyszukiwaniu informacji na temat niezawodności będzie miała tendencję do faworyzowania źródeł wypowiadających się pochlebnie o karabinku AKM. Pytania jakie będzie ona zadawać są często charakterystyczne, bo zawierają sugestię preferencji osoby pytającej.

Czy karabinki AK są lepsze od AR-15

Przy silniejszym efekcie potwierdzenia, wszelkie przesłanki o zacięciach AK, świetnej jakości karabinków AR-15 będą traktowane przez taką osobę dużo krytyczniej, albo zostaną zwyczajnie zignorowane. W skrajnych sytuacjach może nas to doprowadzić do zwykłego poszukiwania dowodów na poparcie swojego punktu myślenia z całkowitym ignorowaniem dowodów całkowicie przeczących temu, w co wierzymy. Jeśli szukając informacji zadajesz pytania typu

Dlaczego karabinki AK są lepsze od AR-15

to efekt potwierdzenia jest w tobie mocny ;).

Dlaczego pytania mają znaczenie?

Żyjemy w świecie, którym wyszukiwanie informacji kojarzy się z Googlem i Facebookiem. Wielokrotnie słyszałem oskarżenia wobec tych firm o wytwarzanie bańki informacyjnej. I jak wynika z obserwacji faktycznie - wyszukiwanie informacji o automacie kałasznikowa, wchodzenie na fora http://kalash.love i dołączanie do grup miłośników AKMów sprawi, że przy zapytaniu

AKM vs AR-15

Otrzymamy na pierwszych miejscach w wyszukiwaniu Google zestawienia w których AKM wygrywa. Zdziwieni? Bo ja nie.
Google dopasowuje informacje do Twoich potrzeb. Jeśli szukasz dzień w dzień potwierdzenia swoich przekonań, to algorytmy Googla będą Ci je dostarczać, gdyż na podstawie historii wyszukiwania to informacje potwierdzające twoje poglądy uznasz za najtrafniejsze. Oznacza to, że zadając pytania z pewnym uprzedzeniem co do odpowiedzi

Sam wytwarzasz swoją bańkę informacyjną

Wyjście z tego stanu jest ekstremalnie trudne, bo zadając cały czas niewłaściwe pytania jeszcze bardziej potwierdzasz swoje przekonania, a informacje mogące zanegować Twoje opinie są Ci serwowane bardzo rzadko.

Drugim powodem, dla którego odpowiednie pytania są tak ważne, jest wpływ pytania na osobę, która na nie odpowiada.
Okazało się że osoby zapytane

Czy jesteś zadowolony ze swoich kontaktów towarzyskich?

mają tendencję do podawania pozytywniejszych odpowiedzi, niż te zapytane

Czy jesteś niezadowolony ze swoich kontaktów towarzyskich

Tym samym zadając konkretne pytanie możemy podświadomie wpłynąć na osobę którą pytamy, tak, żeby potwierdziła to co już myślimy.

Jak silny jest efekt potwierdzenia?

Efekt potwierdzenia dotyka każdego

Tutaj nie ma świętych. Zdarza się w medycynie, gdzie niejednokrotnie zbierał krwawe żniwo
Przypadki, kiedy na giełdach inwestorzy (zwłaszcza niedoświadczeni) ulegają efektowi potwierdzenia zdarzają się codziennie. Żeby zminimalizować jego działanie na wyniki badań naukowych metoda naukowa implementuje wiele rozwiązań, które mają ogarniczyć jego wpływ na wyniki badań. Efekt potwierdzenia może w ten sposób blokować postęp naukowy, sprawiając, że przełomowe wyniki są traktowane jako skutek błędów w badaniach i ignorowane przez naukowców

Niech o jego sile świadczy cytat

Wierzenia mogą przetrwać potężne logiczne i empiryczne wyzwania. Mogą przetrwać albo nawet zostać wzmocnione przez dowody, co do których większość postronnych obserwatorów zgodnie uzna, że logicznie wymagają pewnego osłabienia tych wierzeń. Mogą nawet przetrwać całkowite zniszczenie dowodów, z których pierwotnie powstały (efekt uporczywości).

Lee Ross i Craig Anderson

Efekt potwierdzenia może zostać użyty do wyjaśnienia, czemu niektóre przeświadczenia pozostają, nawet jeśli fakty, z których wynikły, zostaną obalone.

Bywa nawet że w wyniku efektu potwierdzenia lepiej pamiętamy rzeczy, z którymi się zgadzamy niż te, wobec których mamy krytyczny stosunek. Objawia się to między innymi tym, że nie pamiętamy kontrargumentów naszych oponentów.

A komu to potrzebne? A skąd to się wzięło?

Wiele osób z którymi rozmawiam mówią, że lubią, kiedy ktoś ma inne zdanie, lubią myśleć o argumentach kontrujących ich własne przekonania.

Oni pewnie tak - ich mózgi już nie bardzo.

Szukamy informacji potwierdzających nasze informacje, bo nie lubimy nie mieć racji. Przeświadczenie, ze rzeczywistość nie wygląda tak, jak myślałeś o niej przez 10, 20 czy 50 lat jest trudne do zaakceptowania i nasze mózgi wzywają nas do obrony naszego światopoglądu. Jak trudne?

W pewnym słynnym eksperymencie opublikowanym w Nature (jedno z bardziej prestiżowych pism naukowych, publikacja w Nature to jedno z większych wyróżnień jakie może spotkać naukowca) podpięto badanych pod aparaturę badającą aktywność mózgu. Podano im następnie fakty przeczące ich politycznym przekonaniom. Okazało się, że podczas słuchania tych faktów

w mózgach osób badanych uaktywniały się obszary odpowiedzialne za odczuwanie bólu

Dla mózgu potwierdzenie juz istniejącego przekonania jest znacznie prostszym i łatwiejszym procesem niż przeanalizowanie całego problemu i zmiana swojego poglądu na daną sprawę.
Okazuje się, że przez to nasz mózg aktywnie walczy ze "zmianą zdania" na konkretne kwestie i dlatego Efekt potwierdzenia jest najczęściej spotykanym błędem poznawczym.

Dodatkowo im bardziej emocjonalnie zaangażowani jesteśmy w dane przekonania (np. u dziecka pojawiły się powikłania poszczepienne) tym trudniej nam przyjąć przeciwne stanowisko, i wtedy efekt potwierdzenia potrafi ciągnąć za sobą całą plejadę błędów poznawczych. Dużo łatwiej zmieniamy zdanie w kwestiach, do których nie mamy emocjonalnego stosunku.

Jak z tym walczyć? Podsumowanie

Efektu Potwierdzenia nie unikniemy, jednak możemy na kilka sposobów sprawić, że będziemy na niego rzadziej podatni

#1 Poszukuj sprzecznych ze swoimi przekonaniami opinii

Wyjdź z kręgu osób, które mają takie same przekonania jak Ty i zacznij otaczać się osobami, które mają zdanie odmienne do Twojego.

Kiedy musisz się na coś zdecydować, znajdź kogoś, kto będzie grał rolę Adwokata Diabła i będzie starał się przedstawić rozumowanie w kontrze do twojego

#2 Odłóż emocje na bok

Łatwiej nam zmienić zdanie w kwestiach, na które patrzymy racjonalnie, niż w tych w których jesteśmy zaangażowani emocjonalnie.

#3 Zadawaj obiektywne pytania

To od tego jakie zadajesz pytania zależy jakie otrzymujesz odpowiedzi. Pytanie z zawartą w nim sugestią nie spotka się z obiektywną odpowiedzią. Kiedy jesteś co do czegoś przekonany zamykasz się w bańce własnej strefy komfortu.

#4 Podchodź do życia z ciekawością a nie przekonaniami

Kiedy będziesz podchodzić do każdej informacji z chęcią znalezienia potwierdzenia dla swoich przekonań, to je znajdziesz. Skup się mniej na byciu tym, który ma rację, a bądź tym który szuka odpowiedzi na pytania dotyczące otaczającego go świata i zadaje obiektywne pytania.

Efektu potwierdzenia nie unikniemy, ale warto wiedzieć, że istnieje.

W kwestiach dotyczących zdrowia i życia nas i naszych bliskich, czy ważniejszych wyborów życiowych nie dajmy się złapać w jego pułapkę.

Jesteśmy ludźmi i nie zawsze mamy rację. Przyznanie się do błędu jest zwycięstwem rozumu nad ignorancją.

Źródła

• David Khaneman - Thinking Fast & Slow
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_potwierdzenia
• https://medium.com/behavior-design/confirmation-bias-why-you-make-terrible-life-choices-43fc6d6dcbe1
• https://medium.com/personal-growth/confirmation-bias-ad9b1a2043ae
• https://en.wikipedia.org/wiki/Confirmation_bias
• https://www.nature.com/articles/srep39589
• Zdjęcia - paczaizm.pl, pixabay.com

Tak, wiem dawno nie było nic o broni. Będzie w przyszłym tygodniu, I promise :*