ကန္ေတာ့ျခင္းအဓိပၸါယ္ =
အျပစ္ရိွက ခြင့္လြတ္ေတာ္မႈပါဟု ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္းကုိ
ကန္ေတာ့သည္ဟုေခၚသည္။ အျပစ္ရိွ၍ ကန္ေတာ့ေတာင္းပန္ျခင္း၊
ကုသိုလ္ရလို၍ ေတာင္းပန္ျခင္းဟု ၂ မ်ိဳးသည္မွတ္။
အပါယ္ ၄ ပါး=
ခ်မ္းသာကင္း၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳခြင့္မရေသာ
အရပ္ကို အပါယ္ဟုေခၚသည္။ ( ငရ၊ဲ တိရစာၦန္ ၊ပိတၱာ၊ အသူရကာယ္ )
ကပ္ ၃ ပါး=
ငတ္မြတ္ေဘး (ဒုဗၻိကၡႏၱရကပ္) ၊
လက္နက္ေဘး(သတၳနၱရကပ္)၊
ေရာဂါေဘး(ေရာဂနၱရကပ္)တို႔ေၾကာင့္
ပ်က္စီးျခင္းကိုကပ္ဟုေခၚသည္။
ရပ္ျပစ္ ၈ ပါး=
မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ကိုမရႏိုင္ကိုစြဲ၍ မေကာင္းေသာအရပ္
မေနအပ္ေသာအရပ္ကို အျပစ္ရိွေသာအရပ္(ရပ္ျပစ္)ဟုေခၚသည္
ဘုရားပြင့္ဆဲအခါ၌
(၁)ငရဲ (၂)တိရိစၦာန္(၃)ျပိတၱာ (၄)အသူရကာယ္
(၄) ႐ုပ္သာရိွ၍ နာမ္မရိွေသာ (အသညသတ္)ျဗဟၼာ ၊နာမ္သာရိွ၍
႐ုပ္မရိွေသာ(အ႐ူပျဗဟၼာ)မ်ားျဖစ္ရျခင္း
(၅) ပစၥႏၲရာဇ္ရပ္တုိင္းစြန္နယ္ဖ်ားဇနပုဒ္၌ျဖစ္ရျခင္း၊
(၆)မိစၦာ ဒိ႒ိအယူအဆမွားယြင္းသူျဖစ္ေနျခင္း၊
(၇)တရားေတာ္ကို နားလည္ႏိုင္ေသာ ဥာဏ္မရိွသူျဖစ္ရျခင္း၊
(၈) ဘုရားမပြင့္ေသာအခါ၌ လူျဖစ္ရျခင္း တိို႔ကို ရပ္ျပစ္ ၈ ပါးေခၚသည္
ရန္သူမိ်ဳး ၅ ပါး=
ေရ မီး မင္း(မင္းဆိုးမင္းယုတ္)ခိုးသူ၊ အေမြခံ
သားဆိုးသမီးဆိုး။
ဝိပၸတၱိ ၄ ပါး= ေဖာက္ျပန္ ခြၽတ္ယြင္းျခင္းကို
ဝိပၸတၱိဟုေခၚသည္။
(၁) ဂတိ ဝိပၸတၱိ
(၂) ဥပဓိ ဝိပၸတိၱ
(၃) ကာလ ဝိပၸတၱိ
(၄) ပေယာဂ ဝိပၸတၱိ
@letwethondara
photo from google