100 YEAR NIEPODLEGŁOSCI

W 1926 roku jako jeden z pięciu i pół miliona Polaków podpisał "Deklarację o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych". Tak nasi rodacy dziękowali wówczas za pomoc USA po I wojnie światowej. Był wśród nich Cyprian Skwarek. W lutym skończy 102 lata. Nie żyje już żaden inny z jego szkolnych kolegów - sygnatariuszy dokumentu. Reportaż Brygidy Grysiak dla magazynu "Polska i Świat". - To się szalenie rzadko zdarza, bo my na ogół nie lubimy naszych dobroczyńców - mówił o "Deklaracji Przyjaźni i Podziwu dla Stanów Zjednoczonych" amerykanista Zbigniew Lewicki. O tym, jak to się stało, że 5,5 miliona Polaków postanowiło wyrazić wdzięczność wobec Amerykanów opowiadali goście debaty "Sto lat niepodległości" w TVN24. - Przez 125 lat niewoli Polacy zachowali swoją tożsamość, a w czasie I wojny światowej wielu Polaków patriotów było bardzo aktywnych. Stany Zjednoczone włączyły się w ten proces w szczególny sposób - podkreślił w rozmowie z Jackiem Stawiskim profesor Neal Pease, który zajmuje się historią Polski, także międzywojenną. To był pierwszy raz, gdy zachodni przywódca tak jasno powiedział o niepodległości Polski. 100 lat temu Polski wciąż nie było na mapie. Wtedy, w styczniu 1918 roku, prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson przedstawił orędzie o powojennym ładzie na świecie. W 13. punkcie jasno stwierdził, że musi zostać utworzone niepodległe państwo polskie. Włączenie do orędzia sprawy polskiej to zasługa Ignacego Jana Paderewskiego. Pianista i kompozytor był wtedy bardzo popularny na Zachodzie i wykorzystywał to w dyplomacji (http://www.tvn24.pl)