Kızılcık erken çiçek açıp geç meyve vermesiyle meşhurdur. Baharı çiçekleri ile karşılamasına rağmen meyveleri olgunlaşana kadar uzun zaman geçer. Başlangıcı bilinmeyen çok eski bir tarihe sahiptir. Yazılı kaynaklarda geçmişinin 5 bin yıla kadar uzadığına dair kanıtlara rastlanmaktadır. Ağırlıklı olarak Avrupa, Kafkasya, Orta Asya, Çin, Japonya ve Kuzey Amerika'da yetişir.
Kızılcığın en çok meyveleri kullanılır. Olgunlaştığında toplanan meyveleri taze halde veya kurutularak tüketilir. Meyvelerinde yüzde 20 oranında şeker, yüzde 10 oranında limon ve elma asitleri, pektin, beta karoten, C ve B vitaminleri ve diğer yararlı maddeler bulunur.
Kızılcığın Başlıca Faydaları
Kızılcığın en çok bilinen yararlarından biri doğal yolla melatonin salgılatmasıdır. Bu özelliği ile uykusuzluk çekenlere çok faydalıdır. Uzmanlar uyku sorunu olanlara kızılcık suyu veya marmelatını tüketmeyi şiddetle tavsiye etmektedirler.
Kızılcıkta C vitamini turunçgillerden de fazladır. Dişetlerini güçlendirir. Bu özelliğiyle kızılcık eski dönemlerde dişlerin dökülmesine yol açan iskorbüt hastalığı ile mücadelede yaygın olarak kullanılırdı.
Kızılcık aynı zamanda bağırsakları toparlayıcı olarak bilinir. İshal durumlarında doğal bir ilaç olarak kızılcık kullanılır. Bunun için 1 yemek kaşığı kızılcık kurusu ve 1 bardak su 1 saat süresince demlenir. Taze kızılcık kullanılacaksa ölçü 2 kaşığa çıkarılır. Hazırlanan çay günde üç kez yemeklerden önce olmak üzere içilir. Kızılcık reçeli de aynı amaçla kullanılabilir. Çocuklarda ortaya çıkan ishale karşı da kızılcık çayı kullanılabilir. Pektin açısından zengin olan kızılcık meyvesi bağırsakların zararlı maddelerden temizlenmesine yardımcı olur.
Sindirim sistemine yararlı olan kızılcık hazmı kolaylaştırır. İştah açıcıdır, mide ekşimesini önler, ödem atıcı özelliğe sahiptir.
İçeriğindeki faydalı maddeler sayesinde damarlar güçlenir, esneklikleri artar, iltihap ve ödem kaybolur. Kalp damar rahatsızlıkları olanlara kızılcık bu özellikleri ile çok faydalıdır.
Kandaki şekerin seviyesini düşüren kızılcık diyabet rahatsızlığına iyi gelir. Mide altı bezinin çalışmasını iyileştirir.
Kızılcık iltihap, bakteri ve virüslerle savaşır. Çayı soğuk algınlığı ve enfeksyon hastalıklarına iyi gelir, ateşi düşürür.
Kızılcık çayı bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu hastalıklara karşı dirençli hale getirir. Çayı yapmak için bir yemek kaşığı kızılcık ve 1 su bardağı sıcak su yarım saat demlenir, daha sonra bal ile tatlandırılarak içilir.
Kanın içeriğini zenginleştiren kızılcık kötü kolesterolün de seviyesini düşürür, tansiyonu dengeler.
İdrar yolları ve idrar kesesi enfeksiyonuna kızılcık iyi gelir. Taze meyvesi ve yaprakları bu amaçla kullanılır.
Halk arasında ağız boşluğu iltihabı sırasında kızılcık yapraklarından yapılan çay ile gargara yapılır.
Kızılcığın bilinen bir diğer özelliği de metabolizmayı hızlandırmasıdır. Bu özelliği ile kızılcık yağların parçalanmasına yardımcı olur.
Sarı Kızılcık
Kızılcık genelde kırmızı olur, ancak bazı bölgelerde kızılcığın az yetişen çeşidi olan sarı kızılcıkla da karşılaşmak mümkündür. Kırmızıya kıyasla sarısı daha tatlıdır. İçerisinde sindirim sistemine faydalı olan pektin maddeleri daha fazladır. Kimyasal içeriğinde A, C, P ve E vitaminleri, kalsiyum, potasyum, demir, kükürt, fosfor, uçucu yağlar, organik asitler ve diğer faydalı maddeler yer alır.
Sarı kızılcık bağışıklığı güçlendirici özellikleri ile vücudu hastalıklardan korur.
Damar sağlığına olumlu etki eder, özellikle damar tıkanıklığının karşısını alır.
Kalbin faaliyetini iyileştirir, sindirimi geliştirir.
Toksin ve zararlı maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Metabolizmayı hızlandırır.
Kilo vermek isteyenlere yardımcı olur, yağ yakıcı özelliklere sahiptir.
İltihapların oranını düşürür, vücudu iltihaplı hastalıklardan korur.
Kandaki hemoglobinin seviyesini yükselterek kansızlık sorununa çözüm olur.
İdrar yolları hastalıkları sırasında yardımcı olur, idrar yollarını temizleyici özelliğe sahiptir.
Kızılcığın Yan Etkileri
Kızılcığın bilinen çok fazla yan etkisi yoktur. Mide ve 12 parmak bağırsak yarası, gastrit ve kabızlık sırasında tüketimi sakıncalı olabilir.
Bünyesi hassas olan bazı kişilerde kızılcık alerjisi olabilir. Alerji kızılcık tükettikten sonra bu kişilerde nefes alma zorluğu, dilde, yüzde ve boğazda şişme gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
Kızılcık Marmelatı
Uyku sorununuz varsa akşam yatmadan önce kızılcık suyu içebilir veya kızılcık marmelatı tüketebilirsiniz. Ayrıca yaz sonunda kızılcık marmelatı hazırlayıp tüketerek kışa güçlü bir bağışıklık sistemiyle giriş yapabilirsiniz.
Marmelat yapımı için çok fazla malzemeye ihtiyaç yok. Ana malzeme olan kızılcık ve toz şekerinizin olması yeterlidir. Bir kilo kızılcığa bir buçuk kilo toz şeker eklemeniz gerekir. Bir de uzun süre saklanacaksa limon tuzu ile kestirilmesi gerekir, şekerlenmesin diye. Kızılcıklar önce bir çay bardağı sıcak suda çekirdekleri ayrılana kadar kaynatılır. Daha sonra süzgeçten geçirilerek püre haline getirilir, içine şeker eklenip karıştırılır ve ocağa alınır. Önce harlı daha sonra kısık ateşte sürekli karıştırarak 15 dakika pişirdikten sonra ocaktan alınır. Dibi çok çabuk tuttuğu için düzenli olarak karıştırmanız gerekir. Son aşamada hazırlanan marmelat yayvan bir tencereye dökülüp üzerine tülbent örtülür ve güneş altına alınır. Ara sıra karıştırarak 3 gün kadar güneşte bekletildikten sonra kavanozlara doldurulur.
Bu güzel meyvenin faydalarından yararlanmak için taze tüketilebildiği gibi marmeladı, reçeli, kompostosu yapılabilir veya suyu / şerbeti hazırlanarak içilebilir. Taze meyveler ayrıca güneşin altında kurutulduktan sonra kışın kullanılmak üzere kavanozlara doldurularak buzdolabında saklanabilir.
Çok güzel olmuş yazı.Her yaz köye gittiğimizde marmelatını bizde yaparız .Tadı harika ekşimtrak bir şey :)
Teşekkür ederim güzel yorumunuz için. Evet kekremsi bir tadı var tazesinin de herkes sevmez bu yüzden :)
This comment has received a 0.39 % upvote from @drotto thanks to: @banjo.