Blok Zinciri Teknolojisi Şişirilmiş Bir Balon Mu?(TURKISH/ENGLISH)

Blok zinciri teknolojisini ilk kez 2 yıl kadar önce çalıştığım bankayı ziyaret eden danışmanlardan duydum. Bu teknolojinin ileride çok önemli hale geleceğini söylediler. Ardından başka firma yetkilileri de ziyaretlerinde benzer şeyler söylediler. Hepsi aynı klişe sözleri sıralıyordu: Blok zinciri Bitcoin'den ibaret değildi, kayıtlar birden çok bilgisayarda dağıtık bir şekilde tutuluyordu, kayıtlar değiştirilemiyordu, bu bir devrimdi.

Söylenenleri can kulağıyla dinlememe ve sonradan konu hakkında internetten araştırmalar yapmama rağmen anlatılanlardan hiçbir şey anlamadım. Konunun çok da üzerinde durmadım, yapmam gereken bin türlü iş vardı.

2017 yılının Temmuz ayında 'yapay zekalı androidler insanlarla eşit haklar talep ederlerse ne olur?' sorusundan doğan Ogox isimli romanım yayınlandı. Tebrik için arayan inovasyon danışmanı bir arkadaşım bir sonraki romanımın ne hakkında olacağını sordu. Aşk Algoritması adında bir roman üzerinde çalıştığımı, romanın aşkın sırrının insanların yüzlerinde gizli olduğuna inanan bir gencin kurduğu start-up çevresinde gelişen olayları konu alacağını söyledim. Konuyu beğendiğini ifade ettikten sonra "blok zinciri teknolojisi hakkında bir roman yazsana, bu teknoloji çok önem kazanacak" dedi.

2017 yılının Aralık ayında kripto para fiyatları olağanüstü bir biçimde artınca blok zinciri teknolojisini yeniden araştırmaya başladım, bu araştırmalar sırasında Steemit'le karşılaştım, 2018 yılı Şubat ayında platforma üye oldum ve bir miktar Steem yatırımı yaptım. İş ciddiye binmişti, blok zinciri teknolojisinin ne olduğunu anlamam artık şarttı.

Neyse ki zaman içinde blok zinciri teknolojisini anlatan kaynaklar zenginleşmiş ve daha anlaşılır hale gelmiş, somut uygulama örnekleri çoğalmıştı.

Blok zinciri teknolojisi hakkında hemen her gün olumlu olumsuz binbir türlü yorum yapılıyor. Örneğin Mart ayında "kriz kahini" olarak tanınan Nobel ödüllü ekonomist Roubini "Blok zinciri tarihin en abartılmış teknolojilerinden biridir" dedi. Microsoft'un kurucusu Bill Gates daha da ileri giderek kripto paraların insanları öldürdüğünü söyledi. Bu iddiasını kripto paraların uyuşturucu ticareti ve terörizmin finansmanında kullanılmasına bağladı.

Bu uzun girişten sonra, yaptığım araştırmalar ve Steemit'te yaşadığım deneyim çerçevesinde blok zinciri teknolojisini değerlendirmeye başlayabilirim.

BLOK ZİNCİRİ TEKNOLOJİSİNİN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR

1. Dağıtık Mimari

Blok zinciri üzerinde veriler ve işlemler tek bilgisayarda tutulmuyor. Verilerin dağıtık bir mimaride tutulması blok zinciri teknolojisi ile başlayan bir durum değil, uzunca bir geçmişi var, bugün Amazon'dan bir sunucu kiraladığınızda blok zincirinden bağımsız olarak verilerin dağıtık olarak tutuluyor. Blok zinciri teknolojisi dağıtık mimari anlayışını bir adım daha öteye taşıyarak firmalardan bağımsız hale getiriyor. Bu durum verilerde istenmeyen değişiklikler yapılması, sahtecilik ve siber suçlara karşı sistemi daha dirençli hale getiriyor.

2. Güven

Blok zinciri teknolojisinin en önemli değer önerisi güven. Birbirine güvenmeyen taraflar blok zinciri platformları üzerinde işlem yapabiliyorlar. Neden güvene ihtiyaç duyuluyor? Çünkü blok zinciri kayıt altına alınması gereken para, kimlik, tapu, patent, diploma gibi çok önemli varlıkların yönetiminde kullanılıyor. Bunların kopyasının çıkarılmadığına ve izinsiz kullanılmadığına emin olmamız gerekiyor. Bu varlıkların kayıtlarının tutulduğu defterler çok sayıda bilgisayarda tutulup blok zinciri üzerinde mutabakatla işlem yapıldığı için güven problemi çözülmüş oluyor.

3. Merkeziyetçi Olmayan Yapı

Blok zinciri teknolojisi kayıt tutan merkezi aracıları ortadan kaldırıyor. Böylece bu merkezi aracıların kayıtları tuttukları için elde ettikleri gücün azalmış oluyor. Sözünü ettiğimiz aracılara merkez bankaları, ticari bankalar, aracı yatırım kuruluşları, tapu idareleri, nüfus idarelerini örnek verebiliriz. Blok zinciri teknolojisi sayesinde merkezi kurumsal yapılara bağımlı olmaksızın ölçekten kaynaklanan verimlilikten yararlanma olanağı doğmuş oluyor. Facebook, Google gibi büyük teknoloji şirketlerinin en önemli varlıkları sunucularında biriktirdikleri müşteri verileri. Esas olarak bu müşteri verilerini reklam verenlere satarak gelir elde ediyorlar. Müşteri verilerinin blok zinciri üzerinde tutulmaya başlanması bu şirketlerin müşteri verileri üzerindeki tekel konumunu sona erdirecek, bu veriler üzerindeki denetim sahiplerine geçecektir.

4. Değiştirilemez Olma

Bir işlem blok zinciri üzerinde onaylanıp deftere kaydedildikten sonra neredeyse değiştirilemez hale geliyor. Blok zincirinin işleyip mantığı gereği zaman geçtikçe değiştirilmesi iyice zorlaşıyor. Bu özellik sayesinde kayıtların kötü niyetli kişiler tarafından değiştirilmesinin önüne geçilmiş oluyor.

BLOK ZİNCİRİ TEKNOLOJİSİNİN DEZAVANTAJLARI

1. Yüksek Enerji Tüketimi

Blok zinciri teknolojisi kişi ve şirketler arasında “güven” problemini çözerken kriptografiden yararlanıyor. Bu durum her bir işlemin onaylanması için yüksek bir işlemci kapasitesi harcanmasını gerektiriyor. İngiltere merkezli PowerCompare isimli bir kuruluşun yaptığı çalışmaya göre, Bitcoin’e ilişkin kriptografi işlemleri için tüketilen elektrik 157 ülkenin elektrik tüketimini aşmış bulunuyor. Küresel ısınmanın dünya genelinde en önemli çevresel sorun olduğu dikkate alındığında bu sorunun ciddiyetle ele alınması gerekiyor. Yeni blok zinciri teknolojilerinde tüm işlemlerin ağa dahil tüm bilgisayarlar tarafından onaylanması sistematiğinden vazgeçilmiş durumda. Bu durum enerji verimliliğini bir ölçüde iyileştiriyor. Kripto para işlem hacmi yükseldikçe algoritmaların çözülme zorluğu arttığından yine de yüksek enerji tüketimi önemli bir sorun olarak karşımızda duruyor.

2. Uzun İşlem Süreleri

Ocak ayında aldığım ilk Bitcoin’i yerli kripto para borsasından cep telefonumdaki kripto para cüzdanına göndermek tam 28 gün sürdü. Bitcoin işlemim 28 gün boyunca ağ üzerinde onay bekledi. O sıralarda kripto paralara çığ gibi büyüyen bir talep olduğundan, yaşadığım bu deneyimin bir istisna olarak değerlendirilmesi gerekir. Şimdilerde bitcoin işlemlerinin ortalama süresi daha makul seviyelere geldi. Ayrıca, alt coinlerde işlemler bitcoine kıyasla daha az sürede gerçekleşiyor. Yine de 2018 yılında bir parasal işlemin gerçekleştiğini görmek için birkaç saniyeden uzun süre beklemek bana makul gelmiyor.

3. Ölçekleme Konusundaki Soru İşaretleri

Kripto paraların babası konumundaki Bitcoin özelinde yaşanan yüksek enerji tüketimi ve yüksek işlem süreleri sorununun, o işlem ölçeğine ulaşıldığında diğer kripto paralarda da yaşanmamasının garantisi yok. Steem gibi işlem onaylarını alternatif yöntemlerle çözen kripto paralarda bile sistemin ölçeklenmesi bir soru işareti olarak kafaları kurcalamaya devam ediyor.

4. Karmaşıklık

Steemit’te para karşılığı steem gücü almak için yapmanız gereken işlemler blok zinciri ekosisteminde işlem yapmanın ne kadar güç olduğunu konusunda iyi bir örnek oluşturuyor. İşlem aslında çok basit: Ver parayı, al steem gücünü. Oysa pratikte;

• Yerli bir kripto para borsasına üye olacaksınız.
• Üye olduğunuz platformdan paranızı göndereceğiniz banka hesabını öğreneceksiniz.
• Bitcoin almak için banka hesabınızdan yerli kripto para borsasına para göndereceksiniz.
• Yerli kripto para borsasından bitcoin alacaksınız.
• Upbit, binance, bittrex vb bir uluslararası kripto para borsasına üye olacaksınız.
• Aldığınız bitcoini uluslararası kripto para borsasına göndereceksiniz.
• Bu borsada paranızı Steem’e çevireceksiniz.
• Elde ettiğiniz Steem’i Steemit hesabınız altında bulunan cüzdanınıza göndereceksiniz.
• Steemit cüzdanınız üzerinden “power up” yaparak steem’i steem gücüne dönüştürmüş olacaksınız.

Blok zincirine dayalı olarak çalışan ekosistemleri tanımak ve onlardan yararlanmak teknoloji ve finansa yakın olmayı gerektiriyor. Ortamlar henüz “sokaktaki insan”ın kullanabileceği basitlik ve sadeliğe ulaşabilmiş değil.

5. Yasal Düzenleme Eksikliği

Uzun bir geçmişe sahip olan bankalar, sigorta şirketleri ve finans kurumları geçmiş tecrübelerden alınan dersler doğrultusunda çok ayrıntılı düzenlemelere tabi tutulmuş durumdalar. Bırakın kredi vermeyi ya da mevduat toplamayı, bugün Türkiye’de bankaların bireysel müşterilerle yapacağı sözleşmelerin yazı boyutu bile düzenlemelerde yer alıyor. Kripto para dünyasında böylesi bir denetim söz konusu değil. Espri olsun diye çıkarılmış kripto paraların milyon dolarlık hacimlere ulaştığı eğlenceli bir ortam bulunuyor. Yasal düzenlemelerdeki boşluklar nedeniyle kripto paraların kara para aklama, terörün finansmanı gibi yasadışı işlerde kullanıldığı ileri sürülüyor.

BLOK ZİNCİRİ TEKNOLOJİSİNİN POTANSİYEL KULLANIM ALANLARI

Sektör Bağımsız Kullanım Alanları

• Geleneksel paraların ikamesi, tedavüle para çıkarma konusunda devletlerin tekelinin kırılması
• Kurumlar arası güvenli bilgi transferi
• Önceden belirlenmiş kurallar uyarınca iş sözleşmeleri yapılması
• Düzenlemelere uyum - süreçlerin önceden belirlenmiş kurallara göre kontrol edilmesi
• Lojistik, ödemeler, finansal koşullar ve sözleşme kurallarının koordinasyonu
• Denetim - Kayıtların bağımsız taraflarca anında kontrolü

Otomotiv

• Yedek parça tedarik zinciri kontrolü
• Aracın üretilmeye başladığı andan hurdaya çıkana kadarki tüm tarihçesinin izlenmesi

Bankacılık, Finans

• Ödeme işlemlerin hızlı, güvenli ve etkin bir biçimde gerçekleştirilmesi
• Ulusal paralardan bağımsız global parasal işlemler

Bulut Depolama Hizmetleri

• Merkezi olmayan ağa geçiş ile artan güvenlik
• Merkezi olmayan ağda daha düşük işlem maliyetleri
• Kullanıcıların kullanılmaya depolama kapasitelerinden yararlanılması

Kredi Tarihçesi

• Kredi raporlarının daha doğru, şeffaf ve erişilebilir hale getirilmesi

Siber Güvenlik

• Kayıtların değiştirilemez oluşu sayesinde zorlaşan hackleme
• Dağıtık mimari sayesinde IP bazlı DDOS ataklarının zorlaşması

Eğitim

• Not, diploma gibi akademik bilgilerin sağlıklı bir biçimde saklanması

Devlet

• Oylama işlemlerinin daha güvenilir ve şeffaf hale getirilmesi
• Kimlik kayıtlarının tutulması ve kimlik tespiti

Hukuk

• Belirlenmiş kurallar, geçerlilik tarihleri ve erişilebilirlik kurallarına göre çalışan akıllı sözleşmeler

Pazarlama

• Aracıların ortadan kalktığı daha az maliyetli reklamlar

Medya

• Yazılı, görsel yaratıcı malzemelere dair hakların korunması
• Akıllı kontratlar aracılığıyla sanatçılara eserlerine dair ödeme yapılması

Gayrimenkul

• Tapu kayıtlarının merkezi olmayan yapılara taşınması
• İşlemlerde şeffaflık sağlanması
• Tapu işlemlerinin dijitizasyonu

SONUÇ

Yaptığım araştırmalar sonucu edindiğim izlenim blok zinciri teknolojisinin kesinlikle şişirilmiş bir balon olmadığı yönünde. Blok zinciri teknolojisinin hayatlarımızın birçok alanında büyük değişimler yaratacağıma inanıyorum. Bu değişim çoktan başladı, Steemit'te yaşadığımız deneyim bunun en canlı örneği. Bu devrimci teknolojiyi sonuna kadar desteklerken, bir taraftan da blok zinciri teknolojisinin popülaritesini kötüye kullanmaya çalışanlara karşı uyanık olmamız gerektiğini hatırlatmak istiyorum.

Uzun bir yazı oldu, sabırla sonuna kadar okuduğunuz için teşekkür ederim.

ENGLISH VERSION

I heard the blockchain technology for the first time from the consultants who visited the bank I worked for 2 years ago. They argued that this technology would become very important in the future. Then other firm officials also said similar things in their visits. They were all giving the same information: The block chain was not just bitcoin, the records were kept distributed across multiple computers, the records could not be changed, it was a revolution.

Despite the fact that I listened to them very carefully and have done research on the internet , I did not understand anything about the technology.

In July 2017, my science fiction novel Ogox, which was about androids that demand equal rights with humans was published. A friend of mine who works as a the innovation adviser asked me what my next novel will be about. I told him that I was working on a novel called The Love Algorithm, it was about a young man who argues that the secret of the love is hidden in people's faces. After commenting about The Love Algoritm, he suggested me to write a novel about blockchain technology. "This technology will be very important" he added.

In December 2017, I started to re-investigate the blockchain technology because of the phenomenal increase in the crypto currency prices, I met steemit during this research, I became a member of the platform in February 2018, and I did a certain amount of steem investment. I did not have a clear idea what blockchain technology was.

Fortunately, over time, the sources on internet for the blockchain technology have become richer and more understandable, and the implemented examples increased.

Almost every day a positive or negative comment is being made about the blockchain technology. For example, the Nobel prize-winning economist Roubini said "Blockchain is one of the most overhyped technologies in history," last March. Microsoft's founder, Bill Gates, argued the crypto currencies are killing people. He asserted that the cryptocurrencies are used to finance drug trafficking and terrorism.

After this long introduction, I can begin to assess the blockchain technology within the framework of my research on internet and experience in Steemit.

ADVANTAGES OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY

1. Distributed Architecture

Operations on the blockchain is not retained on a single computer. Keeping data in a distributed architecture didn't start with the blockchain technology, it has a long history, when you rent a server from Amazon today, the data is kept distributed independent from blockchain. Blockchain technology moved the concept of distributed architecture a step further and make it independent from spesific companies. Blockchain prevents undesirable changes to the data, counterfeiting, and making the system more resistant to cybercrime.

2. Trust

The most important value provided by the blockchain technology is trust. The parties who do not trust each other can trade on blockchain platforms. Why do we need trust? Because the blockchain is used to manage very important assets such as money, identity, patents, diplomas that need to be recorded. We need to make sure that they have not been copied or used without permission. The records of these assets are kept on a large number of computers and the trust problem is solved as the transactions of blockchain is immutable.

3. Non-centralised structure

Block chain technology eliminates the central institutions that hold records. This reduces the power that the central intermediaries have achieved because they are keeping records. We can provide examples such as central banks, commercial banks, intermediary investment agencies, land registry administrations and population administrations. Thanks to the blockchain technology, it is possible to benefit from scale efficiency without relying on central institutional structures. Customer data accumulated on the servers of major technology companies such as Facebook, Google are their most valuable assets. They mainly sell this customer data to advertisers and earn revenue. Starting to keep customer data on the blockchain will harm the monopoly position of these companies.

4. Can't be changed

After a transaction has been approved on the blockchain, it becomes irreplaceable. It is becoming increasingly difficult to change the data on blockchain as time goes by. With this feature, it is prevented that the recordings are altered by malicious persons.

DISADVANTAGES OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY

1. High energy consumption

Block chain technology uses cryptography to solve the "trust" problem between people and companies. This requires a high processor capacity to approve each transaction. According to UK-based Powercompare study, the electricity consumed for the cryptographic process of Bitcoin has exceeded 157 countries ' electricity consumption. Considering that global warming is the most important environmental problem in the world, this issue needs to be dealt with solemnly. In new blockchain technologies, the approach to approve all transactions by all computers in the network, is abandoned. This improves energy efficiency to some extent.

2. Long processing times

It took 28 days to receive the first bitcoin I sent to my crypto wallet on my mobile phone from the local crypto currency exchange. My Bitcoin process waited 28 days for approval on the network. At that time, since the crypto money had a growing demand, this experience should be considered an exception. Nowadays, the average duration of bitcoin transactions has come to more reasonable levels. In addition, transactions in lower coins are done in less time compared to Bitcoin. Nevertheless, it is not advisable for me to wait longer than a few seconds to see that a monetary transaction has occurred in the year 2018.

3. Question marks on scaling

The problem of high energy consumption and high processing times in the Bitcoin, which is the father of crypto coins, is not guaranteed not to be experienced in other crypto currencies when that process scale is reached. Even for crypto coins such as Steem that solve transaction approvals by alternative methods, the scaling of the system continues to tamper a question mark.

4. Complexity

What you need to do in order to exchange steem power for money at Steemit is a good example of how difficult it is to trade in the blockchain ecosystem. The process is actually very simple: give the money, receive the Steem power from steemit. Whereas in practice;

• You will be a member of a local crypto currency exchange.
• You will learn the bank account to send your money from the platform you are a member of.
• To buy Bitcoin, you will send money from your bank account to the local crypto currency exchange.
• You will bu Bitcoin from the local crypto currency exchange.
• You will be a member of an international crypto currency exchange.
• You will send the Bitcoin to the international crypto currency exchange.
• You will exchange your money into Steem on this market.
• You will send your obtained steem to your wallet, which is located under your Steemit account.
• You will change Steem into Steem power by making "power up" through your steemit wallet.

Recognizing and exploiting ecosystems based on the blockchain requires proximity to technology and finance. The environments have not yet to achieve simplicity that "Man on the street" can use.

5. Lack of regulation

Banks, insurance companies and financial institutions have been subjected to very detailed regulations in line with the lessons taken from past experience. There is no control in the crypto world of money. It's a fun environment where the crypto coins, offered as a joke, reach a million-dollar volume. Due to gaps in regulatory regulations, crypto currencies are used for illegal jobs such as money laundering and terrorism

POTANTIAL USE-CASES OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY

Sector independent use-cases

• Breaking the state monopoly on money circulation
• Secure information transfer between institutions
• Job contracts in accordance with predetermined rules
• Compliance with regulations - checking processes according to pre-determined rules
• Logistics, payments, financial conditions and coordination of contract rules
• Audit - instant control of recordings by independent parties

Automotive

• Spare parts supply chain management
• Monitoring the entire history of the vehicle

Banking, Finance

• Fast, secure and efficient implementation of payment transactions
• Global monetary transactions independent of national currencies

Cloud storage services

• Increased security with non-centralized network
• Lower processing costs in a non-centralized network
• Exploitation of storage capacities of users

Credit History

• Making credit reports more accurate, transparent and accessible

Cyber Security

• Difficult to hack due to the unchangeable registration
• Forced IP-based DDOS attacks through distributed architecture

Education

• Note, a healthy retention of academic information such as diplomas

State

• Making voting transactions more reliable and transparent
• Keeping identity records and identification

Law

• Smart contracts that run according to specified rules, validity dates, and accessibility rules

Marketing

• Cost-effective ads when agents are eliminated

Media

• Protection of rights for written, visual creative materials
• Payment of works to artists through smart contracts

Real Estate

• Moving land records to non-centralized structures
• Ensuring transparency in transactions

CONCLUSION

My research results show that blockchain technology is not overhyped or overrated. I believe that the blockchain technology will change the world. This change has already begun, our experience at Steemit is the most vivid example of this. While supporting this revolutionary technology to the fullest, I would like suggest you to be vigilant against those who try to misuse the popularity of block-chain technology.

It's been a long article, thanks for reading.

Visual source: https://www.canva.com/